Typografie is veel meer dan alleen letters kiezen. De vorm van een letter bepaalt hoe een boodschap wordt gelezen en gevoeld. In deze workshop ga je zelf letters bouwen met papier.
Je gebruikt een monospaced lettertype als basis: hierin hebben alle letters evenveel ruimte, waardoor het ritme en de structuur van je ontwerp extra belangrijk worden.
Met gekleurd papier knip en plak je de letters, waarbij je niet alleen de lettervorm bepaalt, maar ook speelt met kleurcontrasten, compositie en abstractie. Door de lettervormen te vereenvoudigen of juist expressief te vervormen, ontdek je hoe vorm en leesbaarheid samenhangen.
Deze oefening helpt je om scherper te kijken naar hoe vormen werken — een essentiële vaardigheid voor iedere vormgever.
Als mediavormgever werk je dagelijks met visuele elementen. Lettervormen zijn één van de belangrijkste bouwstenen in je werk: in logo's, posters, websites, huisstijlen en verpakkingen.
Door:
te oefenen met vormreductie,
te experimenteren met kleurwerking,
en je oog voor detail te trainen,
bouw je vaardigheden op die je kunt inzetten bij:
typografisch ontwerp,
logovormgeving,
visuele identiteit,
en zelfs UX/UI design.
Daarnaast leer je visueel denken zonder direct achter een beeldscherm te zitten. Werken met je handen dwingt je om bewuster met vorm en ruimte om te gaan.
Kortom: je leert vormgevoel, compositiedenken en typografie op een speelse en ambachtelijke manier toepassen — precies de combinatie die een sterke vormgever nodig heeft.
Werken met een monospaced lettertype
Vormreductie en abstraheren van lettervormen
Experimenteren met kleurcontrasten en tintvariaties
Compositie en vlakverdeling
Je kiest een woord van 3 tot 5 letters. Iedere letter wordt opgebouwd uit twee lagen gekleurd papier:
Achtergrondlaag (laag 1):
Eén kleur per letter. Deze laag is een rechthoekige staande vorm.
Vormlaag (laag 2):
Op deze laag wordt de vorm van de letter uit het monospaced lettertype geknipt, of de restvormen die hierdoor de letter vormen.
Deze vorm wordt zo geplaatst dat de onderliggende kleur de letter zichtbaar maakt.
Voor elke letter mag een nieuw kleurenpaar gekozen worden. Kleurkeuze mag contrasterend zijn (complementair) of ton-sur-ton (tinten). Je mag ook andere contrasterende papier/kartonsoorten gebruiken, zoals magazines, kranten, verpakkingen. Snij in dat geval A6 rechthoeken uit.
Voorbereiding (10 min)
Kies een monospaced lettertype. Enkele voorbeelden: Courier, Consolas, Inconsolata, Menlo. Je mag ook je eigen letters ontwerpen!
Bepaal je woord (bijv. eigen naam, inspirerend woord of themawoord).
Kleurkeuze (5 min)
Selecteer twee kleuren per letter. Denk na over kleurwerking: contrast of nuance.
Vormen knippen (30 min)
Knip de letters uit het tweede papier.
Zorg voor strakke en duidelijke vormen; maak eventueel eerst een schets op de achterkant.
Compositie bouwen (20 min)
Plak de uitgeknipte vormlaag op de achtergrondlaag.
Plaats de verschillende letters onder elkaar of in een creatieve compositie.
Afronding (10 min)
Controleer of de letters goed leesbaar zijn.
Maak een foto van het resultaat voor je portfolio.
De student leert om lettervormen losser te benaderen.
Er wordt gespeeld met abstractie, vereenvoudiging en vormexperiment.
Het resultaat blijft nog net leesbaar, maar de vormen worden expressiever.
Analyseer de basisvorm
Kijk goed naar de lettervorm van het gekozen monospaced lettertype.
Bepaal welke onderdelen van de letter essentieel zijn om hem herkenbaar te houden:
Stokken (vertikale lijnen)
Bogen
Schreven
Openingen en binnenvormen
Abstraheer de vormen
Je hoeft niet precies de letter na te knippen.
Experimenteer met:
Vereenvoudigen: gebruik enkel basisvormen (cirkels, rechthoeken, driehoeken).
Overdrijven: maak bepaalde delen groter of kleiner.
Weglaten: laat sommige details weg, zolang de letter herkenbaar blijft.
Opsplitsen: knip de letter in losse vormonderdelen.
Verschillende vormen gebruiken
Combineer organische en geometrische vormen.
Werk met vloeiende rondingen of juist strakke lijnen.
Voeg decoratieve elementen toe binnen de vorm (bijvoorbeeld sterretjes, zoals op jouw voorbeeldfoto bij de onderste letter).
Houd het leesbaar
De kijker moet nog steeds kunnen raden welke letter het is, ook al is deze vrijer vormgegeven.
Test je ontwerp door aan een klasgenoot te vragen of de letter herkenbaar is.
Gebruik eerst schetsen op ruitjespapier of kalkpapier.
Knip een proefmodel uit kladpapier.
Houd rekening met de verhouding tussen positieve (geknipte) en negatieve (achtergrond) vlakken.
Gebruik een snijmat en mesje voor scherpe binnenhoeken.
Experimenteer met positieve en negatieve vormen.
Controleer regelmatig of je lettervorm nog herkenbaar blijft.
Denk aan de visuele balans van je totale compositie.
Inspiratie:
https://www.typographicposters.com/studio-mut
https://www.behance.net/search/projects/negative%20space%20font
https://www.youtube.com/watch?v=kTw5s01N8hs
https://www.youtube.com/watch?v=EC0cnkGPTJM